نگاهی به شاخصه‌های معماری کاروانسرای شاه عباسی ایوانکی
کد مقاله : 1002-IRCRVSR
نویسندگان:
ژیلا مشیری *
مدیر گروه اسطوره و آیین پژوهشکده مردم شناسی
چکیده مقاله:
هدف: کاروانسراها دارای ویژگی های معماری منحصر به فردی هستند که آن را از نظر کالبدهای معمارانه متمایز می نماید. امروزه به دلیل تحول در شیوه سفر، حیات خود را به کلی از دست داد‌ه‌اند و همانند دیگر بناهای تاریخی تخریب و متروک شده و یا شکل استفاده از آن ها تغییر کرده است. مقاله حاضر با هدف بررسی کاروانسرای شاه عباسی به بررسی شاخصه های معماری کاروانسرای ایوانکی پرداخته است.
روش: این کاروانسرا یکی از کاروانسراهای دوره صفوی در استان سمنان است و برای بررسی آن از روش کیفی و توصیفی- تحلیلی استفاده شده است.
یافته ها: در این پژوهش به کمک مطالعات کتابخانه ای و میدانی، به شناخت و بررسی چیدمان فضایی کاروانسرای مذکور و نحوه قرارگیری آن پرداخته شده است و فضاهایی چون درآیگاه، هشتی، ایوان، میانسرا، حجره ها و ایوانچه ها، شاه نشین و شترخان را بررسی می‌کند.
نتیجه گیری: برخی از یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که فضاهای ورودی در امتداد یکی از محورهای اصلی حیاط به صورت متقارن ساخته شده است. در قسمت ورودی از سطح نمای اصلی جلوتر بوده و آن را قابل متمایز نموده است. به دلیل وجود امنیت بالا در دوره صفوی، زمان ساخت این کاروانسرا، فاقد برج های نظامی است و یک هشتی طاق پوش بین ورودی بنا و حیاط مرکزی کاروانسرا قرار داشته است. به علت قرارگیری در جاده خراسان بزرگ دارای شاه نشین بوده که خود دلالت بر موقعیت اقتصادی - مذهبی آن دوره می‌باشد.
کلیدواژه ها:
ایوانکی،کاروانسرا، معماری
وضعیت : مقاله پذیرفته شده است
همایش ملی کاروانسراهای ایران: گذشته ،حال ،آینده Iranian Caravanserais: Past, Present, Future