کاروانسرای خانات: آرامش معماری کهن در دل پایتخت ایران
کد مقاله : 1007-IRCRVSR
نویسندگان:
محمد رضا جلیلوند *
مدرس مدعو دانشکده مدیریت دانشگاه تهران
چکیده مقاله:
زمینه و هدف: کاروانسرای خانات از جمله دنج‌ترین و دلرباترین بناهای قدیمی تهران است که در بخش قدیمی پایتخت قرار دارد. کاروان سرای خانات در میدان امین السلطان همانند تاریخی می باشد که در قلب تهران واقع است. از تاریخ دقیق ساخت کاروانسرای خانات اطلاعی در دست نیست، اما در اولین نقشه تهران که به دستور ناصرالدین شاه در سال 1302 هجری قمری ترسیم شده بود، محل کنونی کاروانسرا به نام سرای روغنی مشخص شده است که در اطراف آن بازاری قرار داشت که روغن در آنجا به فروش می رسید. روغنی سرا در ان زمان در خارج از حصار صفوی و در کنار دروازه حضرت عبدالعظیم قرار داشت.
روش: این مطالعه به صورت کتابخانه ای و بر اساس مرور ادبیات و نوشتارهای موجود در زمینه کاروانسرای خانات انجام شده است. تا کنون نوشتارهای اندک و انگشت شماری به بررسی ویژگی ها و مختصات کاروانسرای خانات پرداخته اند.
یافته ها: کاروانسرای خانات، از نخستین کاروانسراهای درون شهری تهران بود که بدون هیچ گونه تخریب و ویرانی با مرمت و بازسازی مالکان این مکان فرهنگی تاریخی همچنان به حیات خود ادامه می دهد. این کاروانسرا با مساحت 10 هزار مترمربع با الهام از معماری باغ های ایرانی شکل گرفته که 52 حجره را در محوطه خود جای داده است، بدین گونه که در هر ضلع کاروانسرا، 13 حجره وجود دارد. علیرغم جذابیت های این کاروانسرا، مشکل اصلی آن فضای بیرونی خانات است که مستلزم همکاری و همیاری شهرداری تهران و وزارت میراث ‌فرهنگی می باشد.
کلیدواژه ها:
کاروانسرا، خانات، معماری و مهندسی، احیاء و مرمت
وضعیت : مقاله پذیرفته شده است
همایش ملی کاروانسراهای ایران: گذشته ،حال ،آینده Iranian Caravanserais: Past, Present, Future